Nieuws

Zo bleef het zwembad in Vries open en is het nu uniek in Nederland

Het is maandagochtend rond tienen, zo’n zeventig mensen begeven zich met nat haar op slippers tussen het wedstrijdbad en de kleedkamers, terwijl ze bij het voorbijgaan een vriendelijk knikje geven aan Barend Lukkien. “Een heleboel ken ik niet eens, ze komen echt overal vandaan, ook uit Nieuw-Amsterdam en Dokkum. Sommigen zelfs op hun racefiets en maken er een triatlontraining van”, zegt hij erover. Een bijzonder fenomeen het grote aantal bezoekers aan de Sportlaan in Vries, een Drents dorpje met iets meer dan vierduizend inwoners. Zwembad de Leemdobben is er tegenwoordig de hele winter open, maar had helemaal niet meer bestaan als er een aantal jaar geleden niet rigoureus was ingegrepen.

Man van de machinekamer

“Het zwembad is veel meer iets voor mijn vrouw”, lacht Barend. “Ik ben veel liever hierbeneden in de machinekamer.” Het tekent het lid van de ‘Vrienden van zwembad de Leemdobben’. Hij noemt verduurzamen een hobby, alleen wel eentje die keihard nodig is: “Als we niks hadden gedaan waren we allang dicht geweest. Dan hadden we per jaar 125 duizend euro moeten betalen, terwijl dat nu zo’n twintigduizend is. Dat is hartstikke mooi, toch?”

Terwijl hij langs de twee buitenbaden richting de kleedkamers loopt om de grote installaties zonnecollectoren en warmtepompen te laten zien, noemt hij het geheel tevreden ‘een plaatje’. “Hoe dit is afgewerkt, geen kabel in zicht, dat is echt super. En weet je waarvan we het hebben afgekeken? De parkeerplekken bij de TT-baan. Voor Damstra was zoiets bouwen ook de eerste keer, dus dat is spannend, maar ook uitdagend. Dat samen aandurven is wat het zo speciaal maakt. En dan gaat dat natuurlijk niet zonder slag of stoot, je moest eens weten wat voor leidingen hieronder liggen, daar hebben we best wat problemen mee gehad, maar gelukkig is dat allemaal netjes opgelost.”

Een duurzaamheidsdorp

“Iedereen heeft het over duurzaam, maar doe dan ook iets”, zegt Barend stellig. En dat hij die woorden zelf ook ter harte neemt wordt duidelijk als je het dorp verder ingaat. Zo vind je naast het zwembad een voetbalvereniging en kerk die ook volledig verduurzaamd zijn door zijn ingenieuze plannen. “Ik kom uit de gaswereld en weet als geen ander hoe hard verduurzamen nodig is, maar er moet wel echt wat gedaan worden. Als wij er alleen over bleven praten, was de boel nu dicht geweest en dat is het allermakkelijkste. Terwijl als je je best doet er zoveel mogelijk is, zelfs bij een kerk uit de 14e eeuw. Ik ben zelf met pensioen, maar vind het zo belangrijk dat er voorzieningen blijven in het dorp. Daar moet je moeite voor doen, alleen wel tegen de zo laag mogelijke kosten, je kunt je geld maar één keer uitgeven.”

Investering meer dan terugverdiend

Een zwembad volledig verduurzamen vergt een investering en geen kleine. “Bij elkaar heeft dat door de jaren heen zo’n 250 duizend euro gekost”, licht Barend toe. “Het begon bij de bestuurseenheid vervangen, dat zijn hele zware pompen die continu draaien en heel veel energie verbruiken. Omdat we maar een derde van de tijd open zijn, hoeft dat helemaal niet. Daarna hebben gezorgd voor nieuwe zoutelektrolyse, zijn we volledig afgegaan van het gas en hebben we geïnvesteerd in zonnecollectoren.

En wat dat dan oplevert? Dat ons elektriciteitsverbruik van 140 duizend kilowatt naar veertigduizend ging, het zoutverbruik van 24 ton naar 4 ton en we zelf honderdduizend kilowatt elektriciteit opwekken. Inmiddels hebben we daardoor de investeringen dik terugverdiend, zijn loonkosten de hoogste kostenpost en zijn we het enige zwembad in de Noordelijke drie provincies dat het hele jaar open is.”

Samenwerking met Damstra Duurzaam

Tegenwoordig wordt zwembad de Leemdobben gezien als een voorbeeld en komen niet alleen de bezoekers, maar ook medewerkers van zwembaden uit heel Nederland langs om te zien hoe het er in Vries aan toe gaat. Maar om zoiets voor elkaar te krijgen heb je wel mensen als Barend Lukkien nodig die het weten uit te dokteren. “En mensen van Damstra”, voegt Barend toe. “Ik kijk m’n ogen uit, hoeveel vakmensen Damstra in dienst heeft. Soms gaf ik aan dat iets op een bepaalde manier moest, dan kreeg ik altijd wel een inhoudelijk weerwoord om over na te denken. En de solidariteit, daar mag je heel blij mee zijn, dat is echt een groot goed.”